کد مطلب:1400 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

منظور از ظلم مالي و جاني چيست؟

مخالفت با قوانين و پايمال كردن حقوق مردم كه ظلم ناميده ميشود، با نظر به موضوع قانون و حق، داراي اقسام گوناگون ميباشد. در اين مبحث به توضيح اختصاري دو قسم آن ميپردازيم:
1. ظلم ماليـ عبارت است از پايمال كردن حق مالي يك انسان يا حق مالي يك جامعه. وارد كردن ضرر مالي مستقيم يا غير مستقيم، جلوگيري از استفاده مشروع از مال، ايجاد كردن علل تباهي مال و امثال اين امور از نوع ظلم مالي است كه ممنوع است. از اين نوع ظلم است امتناع از دادن ارزش عادلانه كار و كالا. درست است كه اين نوع تعدي و تجاوز بطور مستقيم مربوط به مال است، ولي بدانجهت كه قوام حيات طبيعي انسانها با مال در صورت مواد معيشت است، لذا ممكن است يك ضرر مالي موجب اختلال حيات انسان يا انسانهايي را فراهم بياورد. بيجهت نيست كه گاهي مال را با خون مساوي گرفتهاند.
2. ظلم جانيـ اينگونه تجاوز و ستمكاري از وارد كردن يك جراحت كوچك بر بدن گرفته، تا كشتن و پايان دادن به زندگي يك يا چند انسان را شامل ميگردد. قبح و وقاحت اين ظلم شديدتر از ظلم مالي است. اگر بخواهيم شدت وخامت و پليدي اين قسم ظلم را درك كنيم، بهتر است به چند مطلب توجه داشته باشيم:
يكـ همه انسانها با نظر به مشيت بالغه و فعل خداوندي در ايجاد انسانها، مانند يك حقيقت ميباشند. آيات قرآني براي اثبات اين معني صريح و كافي است، از آن جمله: «من اجُلِ ذالِكَ كَتَبْنا عَلي بَنِي إِسْرائِيلَ إِنَّهُ مَنْ قَتَلَ نفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْفَسادٍ فِي الْأرضِ فَكَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ جَميعاً وَ مَنْ أَحْياها فَكَأَنَّما أَحْيَا الْنَّاسَ جَمِيعاً» المائده/32 [بهمين جهت مقرر داشتيم به بني اسرائيل اينكه هر كس يك نفس را بدون عنوان قصاص يا افساد در روي زمين بكشد مانند اينست كه همه انسانها را كشته است و هر كس يك انسان را احياء كند مانند اينست كه همه انسانها را احياء نموده است.] «وَ ما خَلْقُكُمْ وَ لا بَعْثُكُمْ إِلّا كَنَفْسٍ واحِدَةٍ» لقمان/28 [و نيست آفرينش و مبعوث شدن شما مگر مانند يك نفس.]
دوـ با قطع نظر از كوته نظريهاي بعضي از روانشناسان دوران معاصر كه هيچ حقيقي را مافوق ابعاد بيولوژي و فيزيولوژي انسان درك نميكنند، يك ارتباط بسيار لطيف و ظريف ميان احساسهاي انساني وجود داردكه بدون تاثير دوري فاصله و كشش زمان و ديگر مشخصات فردي، تاثير و تاثرات را به يكديگر منتقل ميسازد. فرزند شما از يك دردي متأثر ميشود، شما همان درد را احساس ميكنيد. دوست عزيز شما به فكر خدمت به شما ميافتد شما آنرا حس ميكنيد، البته هر اندازه روابط نزديكتر باشد احساس قويتر ميگردد، ولي آنچنانكه مشاهده مي شود ارتباط احساساتي فراگير همه انسانها، بلكه همه جانداران است.
سهـ نتائج ظلم جاني كه خداوند جان آفرين گاهي براي هشدار بندگانش ارائه ميدهد، بخوبي ميتواند پليدي ظلم جاني و ظالم به جانهاي آدميان را اثبات نمايد.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 23
آية الله محمدتقي جعفري